ارتباط آهنگ گفتار و ساخت های اطلاعی در زبان فارسی

سخنگویان هر زبان هنگام عرضه ی اطلاعات به شنونده با تغییر جایگاه سازه ها نشان می دهند که بخشی از جمله نسبت به بقیه دارای اهمیت بیشتری است. این جابجایی ها منجر به تغییر ساخت اطلاعی می شود. هم چنین سخنگویان یک زبان می توانند با تغییر جایگاه سازه ها و نیز تغییر الگوهای آهنگی ساخت اطلاعی کلام را تغییر دهند. این پژوهش به ارتباط میان آهنگ گفتار و ساخت اطلاع در زبان فارسی می پردازد. نگارنده با تکیه بر مبانی نظری پرینس (1981، 1992)، کالینز (1991)، لمبرکت (1994/ 1996)، بیرنر و وارد (1998، 2004) و رابرتز (2009) در حوزه ی ساخت اطلاع و به پیروی از رهیافت پیرهامبرت (1992) و در چارچوب نظریه ی واج شناسی لایه ای در تحلیل آهنگ به بررسی ارتباط آهنگ و ساخت های اطلاعی پرداخته است. صورت های اطلاعی مورد بررسی عبارتند از: قلب نحوی، مبتداسازی، اسنادی سازی و شبه اسنادی سازی. هدف پژوهش توصیف ویژگی های آکوستیکی فرایندهای قلب نحوی، مبتداسازی، اسنادی سازی و شبه اسنادی سازی و هم چنین تبیین رابطه ی میان ساخت اطلاع و آهنگ پاره گفتار بوده است. در این پژوهش هم داده های آزمایشگاهی و هم داده های طبیعی مورد بررسی قرار گرفتند. تمام داده ها مربوط به گویشوران مرد می باشد. الگوی آهنگ پاره گفتارها و تکیه زیروبمی سازه های جابجا شده در این داده ها در نرم افزار پرت بررسی و برچسب گذاری شد. نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد که ساخت اطلاع بر الگوی آهنگ اثر می گذارد. چرا که در بسیاری از مثال ها، با تغییر ترتیب سازه های جمله الگوی آهنگ پاره گفتار عوض شده و در اکثر موارد تقطیع پاره گفتار به دو یا چند گروه آهنگین مشاهده می شود. اما در مورد ارتباط نوع اطلاع و نوع تکیه زیروبمی سازه ها الگوی خاصی مشاهده نشد و براساس مثال ها و تحلیل های ارائه شده در این پژوهش نمی توان نظر خاصی در این رابطه ارائه نمود.